Miesiączka to kilkudniowe krwawienie, które jest związane ze złuszczaniem się i wydalaniem fragmentów błony śluzowej jamy trzonu macicy. Pojawienie się cyklu miesiączkowego świadczy o tym, iż dziewczynka stała się dorosłą kobietą i od tej pory może być zdolna do przyjęcia potomstwa.
Cykle miesiączkowe są ściśle związane z żeńskimi hormonami. To właśnie hormony dyktują większość zmian zachodzących w obrębie kobiecego organizmu. Podwyższony ich poziom może powodować opóźnienie menstruacji, ale oczywiście nie zawsze. Cykl miesiączkowy może trwać od dwudziestu jeden do trzydziestu dwóch dni, licząc od pierwszego dnia krwawienia.
Dla każdej kobiety pierwsza miesiączka jest dość ważnym wydarzeniem, do którego trzeba się przygotować. Wiek pojawienia się pierwszego krwawienia to na ogół jedenaście – dwanaście lat. Normalny wiek pierwszej miesiączki powinien zawierać się między dziesiątym a szesnastym rokiem życia. Jeśli do tego czasu nie pojawiło się krwawienie, wówczas konieczna jest konsultacja ginekologiczna.
Brak okresu w wieku piętnastu czy szesnastu lat może być związany z różnymi czynnikami, na przykład z niedowagą i niedożywieniem. Wówczas mowa o tak zwanym pierwotnym braku okresu. Taka sytuacja może być spowodowana niedorozwojem narządów płciowych.
Pierwsza miesiączka wiąże się z końcem procesu dojrzewania ciała. W tym wieku zaczynają też rosnąć piersi, zaokrąglają się biodra oraz pojawiają się włosy pod pachami. Pierwsze krwawienie jest jednak inne dla każdej kobiety. U niektórych nastolatek pierwsza miesiączka jest dość obfita, natomiast u innych dziewczynek jest to zaledwie skąpe plamienie.
Zdaniem naukowców pierwsza miesiączka jest także związana z wagą. Zazwyczaj bowiem krwawienie pojawia się wtedy, kiedy masa ciała przekroczy czterdzieści cztery kilogramy. Miesiączkowanie u zdrowej kobiety trwa średnio przez cztery – pięć dni i w tym okresie przeciętnie traci się około stu mililitrów krwi.
Nie ma typowych objawów przed pojawieniem się pierwszej miesiączki. O tym, że już niedługo pojawi się pierwszy okres może jednak świadczyć nagły wzrost oraz biaława wydzielina z pochwy (większość dziewczynek zauważa ją na około rok przed wystąpieniem pierwszego krwawienia). Taka wydzielina świadczy o tym, iż narządy rozrodcze rozpoczęły już funkcjonowanie.